ZEYNEP BAYAR
Kahramanmaraş’ta meydana gelen depremlerin ülke ekonomisine etkilerine ilişkin hasar tespit çalışmaları devam ediyor.
Bloomberg HT’ye konuk olan Dünya Bankası Türkiye Ülke Müdürü Humberto Lopez, Kahramanmaraş merkezli sarsıntıların Türkiye’de yol açtığı fiziki zararı ve bu zararın ekonomiye etkisini değerlendirdi.
Küresel Hızlı Afet Varsayımı (GRADE) raporu hakkında bilgi veren Lopez, araştırmada deprem sonrası altyapı, özel şubeler ve kamu binalarında meydana gelen hasarın ölçüldüğünü, art arda meydana gelen iki depremin Türkiye’nin yaklaşık yüzde 34’ünü oluşturduğunu söyledi. 2021’de GSYİH. 0,2 milyar dolarlık fiziksel hasara neden olduğunu söyledi.
Kahramanmaraş ve Marmara depremlerini karşılaştırdıklarını belirten Lopez, bu iki bölgedeki bina ve altyapıların farklılık gösterdiğini söyledi. “Şu anda Hatay’daki binaların yüzde 40’ı yıkıldı” diyen Lopez, 34.2 milyar dolarlık toplam hasarın neredeyse yarısını Kahramanmaraş ve Hatay’ın oluşturduğunu sözlerine ekledi.
“Hükümetin nasıl destekleneceğine dair yeni bir rapor martta yayınlanacak”
“Deprem bölgesinin yeniden inşa edilmesinin maliyetine ilişkin başka bir rapor hazırlanacak mı?” Lopez, Mart ayında Brüksel’de gerçekleşecek “Avrupa Dayanışma Fonu” toplantısına ilişkin yaptığı açıklamada, “Tabii ki bundan sonra çalışmalarımız devam edecek. Avrupa Komisyonu ve Birleşmiş Milletler. Kalkınma Programı önümüzdeki günlerde yeni bir rapor açıklayacak.” uluslararası bir konferans. Bu yeni rapor, hükümetin nasıl destekleneceğine dair yeni bilgiler içerecek” dedi.
9 Şubat’ta Dünya Bankası, yardım ve güzelleştirme çabalarına yardımcı olmak için 1,78 milyar dolarlık bir ilk yardım paketini duyurdu. Söz konusu paket, Türkiye’de mevcut iki proje kapsamında Acil Durum Müdahale Bileşenleri (CERC) aracılığıyla 780 milyon dolarlık acil yardım ve bu felaketten etkilenen insanlara destek olmak için 1 milyar dolarlık yeni bir acil durum güzelleştirme projesinden oluşuyor.
“5,3 milyar dolarlık fon depremden etkilenen bölgelere aktarılabilir”
Lopez, belediyelerin kentlerin yeniden inşasında bu yardım paketinden nasıl yararlanacağına ilişkin değerlendirmesinde, söz konusu yardımın ilk aşamasında maliyetlerinin belirlendiğini, sonraki dönemde doğrudan Hazine ve Maliye Bakanlığı ile çalıştıklarını söyledi. İkinci aşama. “Depremden etkilenen bölgelere para akışının nasıl sağlanacağını görmeye çalışıyoruz” diyen Lopez, belediyelerin hastane, yol, köprü gibi yapıların inşası için 1 milyar dolarlık kaynaktan faydalanmasını umduklarını sözlerine ekledi. .
Lopez, sözlerini şöyle sürdürdü:
Aynı zamanda 780 milyon dolarlık bir paketimiz daha var. Bu paketi bölgeyi yeniden inşa etmek için kullanmak istiyoruz. Mümkünse doğru kaynakları kullanmayı ve depremden etkilenen bölgelere aktarmayı hedefliyoruz. Şu anda Dünya Bankası’nın 8,5 milyar dolar değerinde farklı çalışmaları var. Bunun 5,3 milyar doları depremden etkilenen bölgelere aktarılabilir mi göreceğiz. Sağlık ve eğitim bakanlıklarıyla iletişim halindeyiz. Deprem bölgesindeki okullarla da birebir çalışmalarımız var.”
Rapora göre hasar tahmini daha yüksek olabilir
Dünya Bankası Kümesi ve ortaklarının ilk müdahalesine girdi sağlamak ve hükümetin kurtarma ve yeniden inşa planlamasına destek olmak amacıyla hazırlanan raporda, devam eden artçı sarsıntıların bu hasar tahminini zaman içinde daha da yukarılara taşıyabileceği belirtildi.
Deprem bölgesinin Türkiye’de yoksulluk oranının en yüksek olduğu illerden bazılarını da içerdiğine vurgu yapılan raporda, bölgenin Türkiye’deki toplam Suriyeli mülteci nüfusunun yaklaşık yüzde 50’sini oluşturduğu ve 1,7 milyondan fazla Suriyeli mülteciye ev sahipliği yaptığı belirtildi.
Rapor ayrıca 1,25 milyon insanın orta ila şiddetli hasar veya binaların tamamen çökmesi nedeniyle kalıcı olarak evsiz kaldığını iddia etti.
